Có một bài học mà nhiều chính trị gia, chủ yếu là nam giới, đã học được một cách khó khăn trong suốt 15 năm qua: Không bao giờ được đánh giá thấp Angela Merkel.
Bà Merkel đang chuẩn bị rút khỏi ghế Thủ tướng Đức vào cuối năm nay. Bà từ lâu đã củng cố vị thế như một trong những nhà lãnh đạo chính trị thành công nhất thế giới.
Trong thời gian tại vị, bà Merkel từng làm việc với 5 đời Thủ tướng Anh, 4 đời Tổng thống Pháp và 7 đời Thủ tướng Italia. Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden là vị tổng tư lệnh thứ 4 của xứ sở cờ hoa mà bà từng bắt tay hợp tác.
Bất chấp kỷ lục đó, bà Merkel, nhà lãnh đạo của nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới, đã dành phần lớn sự nghiệp chính trị của mình để chứng tỏ bản thân. Các lãnh đạo chính phủ những nước khác từng cố gắng chế ngự hoặc thậm chí làm bẽ mặt bà.
Ví dụ, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng mang theo một chú chó giống Labrador đến gặp nữ Thủ tướng Đức, người nổi tiếng sợ chó. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump khi còn đương chức nói bà là kẻ ngốc nghếch. Cựu Thủ tướng Italia Silvio Berlusconi từng để bà chờ 15 phút trong khi nói chuyện điện thoại.
Người phá vỡ những định kiến
Khi trở thành người phụ nữ đầu tiên đảm trách vị trí quyền lực nhất của Đức vào năm 2005, nhiều người cho rằng bà Merkel quá thiếu kinh nghiệm và thiếu sức hấp dẫn để trụ vững. Bild, tờ báo được đọc nhiều nhất ở Đức, đã đánh dấu sự kiện này bằng một bức ảnh trang nhất và dòng tiêu đề "Hoa hậu Đức!". Ngay cả trong đảng của mình, bà cũng được gọi là "das Mädchen", tiếng Đức nghĩa là "con bé".
Tuy nhiên, trong khi các nhà lãnh đạo khác đến, rồi đi trong những năm sau đó, bà Merkel vẫn giữ ghế, tận hưởng ủng hộ vượt trội. Biệt danh "Das Mädchen" trở thành "die Mutti", một nhân vật người mẹ và biểu tượng của sự ổn định.
Nhà khoa học chính trị Joyce Mushaben cho hay, bà Merkel từng được coi là một nhà lãnh đạo "tạm thời" khi bà lần đầu tiên vươn tới vị trí hàng đầu của đảng trung hữu Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU).
Nhiều đối thủ nam giới dính bê bối và trong dư luận lúc đó có quan điểm cho rằng bà Merkel sẽ giữ vị trí chủ tịch đảng cho đến khi CDU tìm được một nam chính khách thay thế. Song, theo học giả Mushaben, nhiều người đã đánh giá thấp khả năng học hỏi của bà Merkel.
Bà Merkel cuối cùng đã lãnh đạo đảng CDU 18 năm cho đến khi từ chức vào cuối năm 2018. Việc thay thế bà sẽ khó khăn như thế nào cũng sớm sáng tỏ. Annegret Kramp-Karrenbauer, nhân vật được bà Merkel lựa chọn làm người kế nhiệm chỉ duy trì được hơn 1 năm và suốt thời gian đó phải vật lộn để đoàn kết các phe phái phân chia theo vùng của đảng cầm quyền.
Hồi giữa tháng 1, CDU đã bầu chọn Armin Laschet làm người kế nhiệm bà Merkel. Ông Laschet, đồng minh lâu năm của nữ thủ tướng đang giữ chức Thủ hiến bang North-Rhine Westphalia đã giành chiến thắng với 52,79% (521 phiếu ủng hộ), đánh bại luật sư Friedrich Merz, người chỉ đạt 47,21% (466 phiếu ủng hộ).
Ông Laschet sẽ lãnh đạo đảng trung hữu tham gia cuộc bầu cử liên bang vào tháng 9 tới đây. Việc ông đắc cử chức chủ tịch CDU phản ánh rõ sự ủng hộ trong đảng đối với việc tiếp tục các đường lối chính trị ôn hòa của bà Merkel.
Theo học giả Mushaben, một người viết tiểu sử về bà Merkel và là giáo sư nghiên cứu chính trị so sánh và giới tính tại Đại học Missouri-St. Louis (Mỹ), chìa khóa thành công của bà Merkel nằm ở sự kết hợp độc đáo giữa xuất thân và năng lực cá nhân.
Giáo sư Mushaben nói, trải nghiệm khi là con gái của một một mục sư lớn lên ở Đông Đức đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách ra quyết định chính trị của bà Merkel.
Từng là nhà khoa học có bằng tiến sĩ hóa học lượng tử, bà Merkel cũng thường tiếp cận các vấn đề theo cách tương tự như các phép tính phức tạp. Khi Helmut Kohl, người thầy chính trị của bà Merkel vướng vào một vụ bê bối tham nhũng năm 1999, bà đã công khai lên án và kêu gọi ông từ nhiệm dù đã được ông bảo trợ một thời gian dài.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Đức Angela Merkel tại Sochi năm 2007. Ông Putin mang theo chú chó cưng Connie mà không biết bà Merkel sợ chó
“Mọi người xem bà ấy là một người chính trực, một người không chỉ cầm lấy mic và thao thao bất tuyệt, mà còn chờ cho đến khi mình thực sự có điều gì đó để nói", ông Mushaben nhận xét thêm.
Ngoài việc là người phụ nữ đầu tiên trở thành Thủ tướng, bà Merkel cũng là chính trị gia đầu tiên từ Đông Đức cũ đảm nhận chức vụ này sau khi bức tường Berlin sụp đổ. Bà Merkel đã đề cập đến phần này trong lý lịch của mình gần đây, khi thúc đẩy thêm nhiều hạn chế chống virus corona. Bà thừa nhận, là một người coi sự tự do đi lại là quyền khó giành được, bà không cảm thấy dễ chịu về các quy định mới nhưng giải thích tại sao chúng lại cần thiết.
Corinna Hoerst, thành viên cấp cao kiêm Phó giám đốc Quỹ Marshall của Đức ở Brussels đánh giá bà Merkel là một kiểu nhà lãnh đạo mới. “Bà ấy toát lên sự đồng cảm, ổn định và đáng tin cậy. Điều đó thật độc đáo và nó đã tái xác lập, theo một số cách, những gì mọi người đang tìm kiếm ở một nhà lãnh đạo, bởi vì nó rất trái ngược với bất kỳ kiểu mẫu nam giới nào chúng tôi từng có", bà Hoerst nói.
Kỳ tới: Bà đầm thép nước Đức với năng lực kiến tạo đồng thuận
Quỳnh Anh
© 2024 | Thời báo ĐỨC
