"Khi cả thế giới nhìn sang châu Á để lấy ví dụ thành công trong kiểm soát dịch Covid-19, nhiều người quan tâm và dành lời khen cho Hàn Quốc, Đài Loan hay Hong Kong. Nhưng có một câu chuyện thành công cần được nhắc tới, đó là Việt Nam", CNN mở đầu bài viết "Làm thế nào mà Việt Nam duy trì tỷ lệ tử vong do Covid-19 bằng 0", phân tích những thành công của quốc gia hình chữ S trong phòng, chống đại dịch.
CNN bày tỏ ấn tượng trước thành tích chưa ghi nhận ca tử vong nào vì Covid-19 của đất nước 97 triệu dân. Tính đến nay, Việt Nam mới chỉ ghi nhận 328 ca nhiễm, dù có đường biên giới dài giáp Trung Quốc và mỗi năm đón tiếp hàng triệu khách du lịch Trung Quốc.
Việt Nam chưa ghi nhận ca tử vong nào do Covid-19. (Ảnh: AFP)
So với nhiều quốc gia khác trong khu vực, Việt Nam là nước có thu nhập trung bình thấp với hệ thống y tế kém tiên tiến hơn. Việt Nam chỉ có 8 bác sĩ trên mỗi 10.000 dân, chỉ bằng 1/3 so với Hàn Quốc, theo thống kê của Ngân hàng thế giới (WB).
Sau 3 tuần toàn quốc áp dụng giãn cách xã hội, Việt Nam đã dỡ bỏ các biện pháp hạn chế vào cuối tháng 4. Từ khi nới lỏng cách ly xã hội, Việt Nam đã trải qua hơn 40 ngày không ghi nhận thêm ca lây nhiễm trong cộng đồng. Các doanh nghiệp mở cửa trở lại, học sinh đã đến trường sau nhiều ngày tạm nghỉ, cuộc sống dần trở lại trạng thái bình thường.
Cuộc sống ở Việt Nam dần trở lại bình thường. (Ảnh: AFP)
Làm cách nào để Việt Nam đi ngược lại xu hướng dịch bệnh toàn cầu và hầu như đã đánh bại được Covid-19? Theo các chuyên gia y tế cộng đồng, thành công này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm hành động sớm của Chính phủ, theo dõi và kiểm dịch nghiêm ngặt và công tác truyền thông mạnh mẽ, hiệu quả.
Phản ứng sớm
Việt Nam chuẩn bị cho đợt bùng phát Covid-19 trước nhiều tuần trước khi ca nhiễm đầu tiên xuất hiện.
"Chúng tôi không chỉ ngồi chờ hướng dẫn từ WHO. Chúng tôi sử dụng dữ liệu thu thập được từ bên ngoài và trong nước, và quyết định có các hành động sớm", ông Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cho biết.
Từ đầu tháng 1, Hà Nội đã tiến hành kiểm tra thân nhiệt bất kỳ hành khách nào đến từ Vũ Hán (tâm dịch của Trung Quốc khi đó) tại sân bay quốc tế. Khách du lịch bị sốt được cách ly và theo dõi chặt chẽ.
Giữa tháng 1, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo các cơ quan chính phủ thực hiện "các biện pháp quyết liệt" để ngăn chặn dịch lây sang Việt Nam, tăng cường kiểm dịch tại cửa khẩu, sân bay và cảng biển.
Ảnh chụp khu vực phong tỏa xã Sơn Lôi, tỉnh Vĩnh Phúc, hôm 20/2. (Ảnh: AFP)
Ngày 23/1, Việt Nam xác nhận 2 ca nhiễm Covid-19 đầu tiên,một công dân Trung Quốc sống ở Việt Nam và bố của người này, từ Vũ Hán tới thăm con. Ngay hôm sau, Việt Nam quyết định hủy toàn bộ chuyến bay đi và đến từ Vũ Hán.
Vào ngày 27/1 (mùng 3 Tết Nguyên đán), trong cuộc họp khẩn của Đảng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói "Chống dịch như chống giặc".
Ngày 1/2, Việt Nam công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng corona virus mới gây ra. Khi đó, cả nước mới ghi nhận 6 ca nhiễm. Tất cả chuyến bay giữa Việt Nam và Trung Quốc bị dừng, tiếp theo là quyết định ngừng cấp thị thực cho công dân Trung Quốc.
Suốt tháng 2, các quyết định hạn chế đi lại, kiểm dịch khách đến và ngừng cấp visa được mở rộng phạm vi trong lúc virus lan sang nhiều quốc gia khác như Hàn Quốc, Iran, Italy. Cuối tháng 3, Việt Nam ra quyết định cấm nhập cảnh với mọi công dân nước ngoài.
Việt Nam cũng nhanh chóng thực hiện các biện pháp chủ động phong tỏa.
Ngày 12/2, Việt Nam phong tỏa toàn bộ một khu vực với 10.000 dân ở tỉnh Vĩnh Phúc trong 20 ngày sau khi phát hiện 7 ca nhiễm Covid-19. Đây là lệnh phong tỏa quy mô lớn đầu tiên được tiến hành bên ngoài Trung Quốc.
Các trường học, dự kiến mở cửa trở lại vào tháng 2 sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, được yêu cầu tiếp tục đóng cửa và chỉ trở lại hoạt động vào tháng 5.
Theo Thwaites, tốc độ phản ứng là nguyên nhân chính khiến Việt Nam thành công trong chiến dịch chống Covid-19.
Truy vết và cách ly nghiêm ngặt
(Ảnh: AFP)
Những hành động sớm mang tính quyết định đã ngăn chặn có hiệu quả sự lây lan trong cộng đồng, duy trì số ca nhiễm tại Việt Nam ở 16 trường hợp cho tới ngày 13/2.
Trong 3 tuần liên tiếp, Việt Nam không ghi nhận ca nhiễm mới, cho tới khi làn sóng dịch bệnh thứ 2 xuất hiện trong tháng 3, với các ca nhiễm là người Việt Nam trở về từ nước ngoài.
Nhà chức trách đã truy tìm nghiêm ngặt những người tiếp xúc với bệnh nhân nhiễm Covid-19, yêu cầu họ tiến hành cách ly bắt buộc trong 14 ngày.
Khi bệnh viện Bạch Mai, một trong những bệnh viện lớn nhất Việt Nam, trở thành điểm nóng Covid-19 mới với nhiều ca nhiễm phát hiện trong tháng 3, chính quyền đã phong tỏa cơ sở này, theo dõi gần 100.000 người từng đến viện, bao gồm nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và người tiếp xúc gần.
Các nhà chức trách cũng xét nghiệm cho hơn 15.000 người liên quan tới bệnh viện, bao gồm 1.000 nhân viên y tế.
Nỗ lực truy vết của Việt Nam chặt chẽ tới nỗi không chỉ tìm ra người tiếp xúc trực tiếp mà còn cả người tiếp xúc gián tiếp.
"Đó là một trong những cách phản ứng rất độc đáo của Việt Nam. Tôi cho rằng không có quốc gia nào kiểm dịch nghiêm ngặt tới trình độ này", Thwaites đánh giá.
Tới ngày 1/5, khoảng 70.000 người đã bị cách ly tại các cơ sở của chính phủ, và khoảng 140.000 người tự cách ly tại nhà hoặc khách sạn, theo một nghiên cứu được tiến hành bởi 20 chuyên gia y tế cộng đồng tại Việt Nam thực hiện.
Nghiên cứu cũng cho thấy trong số 270 bệnh nhân Covid-19 đầu tiên của Việt Nam, 43% là các ca không triệu chứng.
Con số này nhấn mạnh giá trị của việc truy vết và kiểm dịch nghiêm ngặt. Nếu các nhà chức trách không chủ động tìm kiếm những người có nguy cơ lây nhiễm, virus có thể đã âm thầm lây lan sang cộng đồng chỉ trong vài ngày trước khi bị phát hiện.
Truyền thông rộng rãi, hiệu quả
(Ảnh: AFP)
Ngay từ thời gian đầu, chính phủ Việt Nam đã thông tin minh bạch tới người dân về tình hình dịch bệnh.
Các trang web cập nhập liên tục thông tin về dịch bệnh, đường dây nóng và ứng dụng điện thoại được thiết lập để cung cấp thông tin mới nhất và các khuyến cáo y tế. Bộ Y tế cũng thường xuyên nhắc nhở người dân qua tin nhắn SMS.
Ông Phạm Quang Thái cho hay trong một ngày cao điểm, chỉ riêng đường dây nóng quốc gia có thể nhận được 20.000 cuộc gọi, không tính đến hàng trăm đường dây nóng cấp tỉnh và cấp huyện.
Bộ máy tuyên truyền của Việt Nam cũng được huy động, nhằm nâng cao nhân thức về dịch bệnh của người dân, thông qua hệ thống loa phường, biển báo trên đường phố, mạng xã hội và báo chí.
Cuối tháng 2, Bộ Y tế phát hành một video hấp dẫn, dựa trên một ca khúc nổi tiếng để tuyên truyền người dân cách rửa tay đúng và những biện pháp vệ sinh khác để phòng ngừa Covid-19.
"Vũ điệu rửa tay" lập tức nổi tiếng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới, thu hút hơn 48 triệu lượt xem trên kênh YouTube.
Bác sĩ Thwaites cho biết kinh nghiệm phong phú của Việt Nam trong đối phó với bệnh truyền nhiễm, như đại dịch SARS năm 2002-2003, và sau đó là cúm gia cầm, đã giúp chính phủ và người dân Việt Nam chuẩn bị tốt hơn để ứng phó với Covid-19.
"Người dân cảnh giác với bệnh truyền nhiễm hơn nhiều so với các quốc gia phát triển hoặc những nước ít khi phải đối mặt với bệnh truyền nhiễm, như châu Âu, Anh và Mỹ. Người dân cả nước hiểu rằng cần tuân thủ nghiêm túc và đầy đủ hướng dẫn của chính phủ trong phòng chống lây nhiễm", ông Thwaites nói.
Ánh Dương
Nguồn: thoidai.com.vn
© 2024 | Thời báo ĐỨC
