Ảnh minh họa. (Nguồn: internet)
1. Ông Donald Trump trở thành Tổng thống Hoa Kỳ
Ngày 20/1/2017, ông Donald Trump đã chính thức tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ. Tại thủ đô Washington D.C, trước sự chứng kiến hàng triệu người dân Mỹ, ông Trump đã đặt bàn tay trái lên cuốn Kinh Thánh, đưa bàn tay phải lên trước mặt Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts và tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ.
Ông rút Mỹ khỏi hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) chỉ ba ngày sau khi nhậm chức và đe dọa xem xét lại hàng loạt hiệp định song phương. Tiếp đó, ông rút khỏi Hiệp định chống biến đổi khí hậu Paris, làm thế giới thất vọng. Chính sách "xoay trục châu Á" bị Trump bãi bỏ, làm các đồng minh châu Á bối rối. Những lời đe dọa liên tục của Trump với Triều Tiên châm ngòi cuộc ăn miếng trả miếng với Kim Jong-un, gây lo sợ về nguy cơ chiến tranh.
Gần một năm sau khi làm chủ Tòa Bạch Ốc, ông Trump đã thực sự khiến nước Mỹ mạnh mẽ hơn. Thị trường chứng khoán tăng trưởng cao, tăng trưởng kinh tế trong hai quý cuối năm đạt trên 3%. Tỷ lệ thất nghiệp chỉ còn 4,1% vào tháng 11 – thấp nhất trong 17 năm qua. Ông Trump cũng giảm được nhập cư bất hợp pháp, tăng đầu tư quốc phòng, tăng cường quan hệ với đồng minh và đối tác thế giới, đưa hàng tỷ USD và hàng triệu việc làm về nước Mỹ sau ba chuyến công du khắp Á – Âu.
2. Người bị nghi là Kim Jong-nam bị ám sát
Ngày 13/2, người đàn ông bị nghi là Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, tử vong sau khi bất ngờ bị Siti Aisyah, người Indonesia và Đoàn Thị Hương, người Việt Nam, bôi chất độc thần kinh VX lên mặt ở sân bay Kuala Lumpur, Malaysia.
Kim Jong-nam từng nắm giữ vị trí cao trong chính quyền Triều Tiên trong lĩnh vực công nghệ và tình báo, từng được cất nhắc sẽ kế nhiệm cha. Sau khi bị thất sủng, ông sống lưu vong và từng công khai chỉ trích chính quyền Triều Tiên.
Vụ ám sát châm ngòi căng thẳng ngoại giao chưa từng có giữa Malaysia và Triều Tiên. Kuala Lumpur khẳng định người chết là Kim Jong-nam, nhưng Bình Nhưỡng tuyên bố đó là nhà ngoại giao Kim Chol và cáo buộc Malaysia "có mục đích chính trị". Hai nước trục xuất đại sứ, cấm công dân nước đối phương xuất cảnh. Cuối tháng 3, sau khi Malaysia trả thi thể cho Triều Tiên, cho phép ba nghi phạm trú ẩn trong sứ quán về nước, Bình Nhưỡng mới để công dân Malaysia hồi hương.
Siti và Hương cho rằng họ chỉ được thuê để tham gia trò chơi khăm trên truyền hình. Họ bị buộc tội giết người, đối mặt án tử hình, trong khi 4 nghi phạm Triều Tiên đang tự do. Luật sư của hai nghi phạm cho rằng thân chủ của họ chỉ là quân tốt của vụ ám sát mang tính chính trị, cáo buộc Malaysia thả nghi phạm để thỏa hiệp với Triều Tiên.
3. Anh Quốc bắt đầu tiến trình đàm phán Brexit
Ngày 16/3/2017, Nữ Hoàng Anh chính thức thông qua luật Brexit, cho phép Thủ tướng Anh Theresa May bắt đầu đàm phán với Liên minh Châu Âu (EU) về tiến trình nước Anh rời tổ chức khu vực này.
Vào ngày 29/3/2017, Thủ tướng Anh gửi thư tới Hội đồng Châu Âu, chính thức kích hoạt Điều 50 Hiệp ước Lisbon, khởi động tiến trình dự kiến dài 2 năm Anh quốc rời khỏi EU sau hơn 40 năm chung sống.
Cho tới ngày 8/12, Ủy ban Châu Âu (EC) đã phát đi thông báo cho biết EU và chính phủ Anh đã đạt được thỏa thuận Brexit.
Thông cáo từ EC không nêu rõ chi tiết nội dung thoả thuận nhưng cho biết hai bên đã đạt được sự nhất trí trong 3 vấn đề quan trọng, gồm: quyền của các công dân Châu Âu sinh sống tại Anh và quyền của công dân Anh sinh sống tại các nước Châu Âu; vấn đề biên giới giữa Cộng hoà Ireland và lãnh thổ Bắc Ireland thuộc Anh; và nghĩa vụ tài chính mà phía Anh phải thực thi. Sau thỏa thuận này, EC tuyên bố đã sẵn sàng bước vào đàm phán Hiệp định thương mại mới với nước Anh giai đoạn hậu Brexit.
4. Ông Tập Cận Bình thăm Hoa Kỳ
Ông Tập Cận Bình cùng phu nhân Bành Lệ Viên có chuyến công du hai ngày tới Hoa Kỳ từ 6 đến 7/4/2017. Chủ tịch Trung Quốc dự tiệc chiêu đãi vào 6/4 và hội đàm với Tổng thống Donald Trump tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago, Florida hôm 7/4.
Đây là cuộc gặp mặt quan trọng của hai nhà lãnh đạo của hai cường quốc hàng đầu thế giới và có tính chất “phá băng” trong ngoại giao cá nhân giữa ông Trump và ông Tập. Khi dùng bữa tại Mar-a-Lago, ông Trump có nói rằng hai vị lãnh đạo đã “phát triển quan hệ bạn bè”.
Thực tế, sau cuộc gặp này, Tổng thống Trump đã không còn đả kích trực diện vấn đề thương mại Trung Quốc như trong chiến dịch tranh cử 2016, thay vào đó, ông chủ Tòa Bạch Ốc kêu gọi người đồng cấp Trung Quốc đẩy mạnh hành động kiềm tỏa chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Hàn.
Từ sau đó, Trung Quốc đã bắt đầu có thiện chí ủng hộ Mỹ thông qua các nghị quyết trừng phạt chế độ Kim Jong-un tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, trong đó có các biện pháp mạnh như cấm Bắc Hàn xuất khẩu than, hàng dệt may, sắt thép, hải sản và đặt hạn mức Bình Nhưỡng nhập khẩu xăng dầu hàng năm.
5. Ông Macron trở thành tổng thống trẻ nhất lịch sử nước Pháp
Sau hai vòng bầu cử hồi đầu tháng 5/2017, ông Emmanuel Macron – theo đường lối ôn hòa và mới tham gia chính trường – đã trở thành Tổng thống trẻ nhất trong lịch sử nước Pháp sau khi giành thắng lợi áp đảo trước bà Marine Le Pen, thuộc phe cực hữu.
Chiến thắng của ông Macron đã đánh dấu lần thứ ba trong vòng sáu tháng – sau các cuộc bầu cử ở Áo và Hà Lan – rằng các cử tri Châu Âu đã bắn phá những người theo chủ nghĩa dân túy cực hữu muốn khôi phục lại biên giới quốc gia khắp Châu Âu. Cuộc bầu cử tại Pháp đã chọn ra một vị tổng thống bảo vệ sự thống nhất Châu Âu.
Tuy nhiên, cuộc bầu cử lần này cũng cho thấy một nước Pháp với 67 triệu dân đang bị chia rẽ sâu sắc, bị xáo trộn bởi những lo ngại về khủng bố và nạn thất nghiệp kinh niên, lo lắng về ảnh hưởng văn hoá và kinh tế do tình hình nhập cư gia tăng và lo sợ về khả năng cạnh tranh của Pháp với các nền kinh tế khổng lồ như Trung Quốc và Hoa Kỳ.
6. Các nước Arab cắt quan hệ với Qatar
Trung Đông thêm căng thẳng khi ngày 5/6 Arab Saudi, Bahrain, Ai Cập và UAE đồng loạt cắt quan hệ ngoại giao với Qatar, cáo buộc nước này ủng hộ phiến quân Hồi giáo và nghiêng về phía đối thủ Iran. 10 quốc gia khác sau đó nối gót Arab, khiến Qatar bị phong tỏa cả trên không, trên bộ và trên biển. Các nước Arab đưa ra 13 yêu cầu Qatar cần thực hiện để được dỡ phong tỏa nhưng Doha bác bỏ.
Thị trường chứng khoán Qatar mất 15% giá trị, chạm đáy 5 năm, giới đầu tư nước ngoài thoái vốn hàng chục tỷ USD. Người Qatar đối mặt nguy cơ khan hiếm thực phẩm, các gia đình bị ly tán, hàng không bị cấm đoán. Qatar đã phải chi hơn 38 tỷ USD hỗ trợ kinh tế trong hai tháng đầu khủng hoảng. Các nước liên quan ước tính mất hàng tỷ USD vì hoạt động thương mại, đầu tư bị cản trở.
Qatar tuyên bố sẵn sàng đối thoại nếu có diễn biến tích cực và cáo buộc các nước Arab né tránh đàm phán. Cuộc khủng hoảng được dự báo còn tiếp tục, ít nhất là trong ngắn hạn và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh, nơi cả Qatar và Arab Saudi là thành viên, có nguy cơ sụp đổ.
7. Xả súng đẫm máu tại Las Vegas, Hoa Kỳ
Vào này 1/10/2017, một vụ xả súng đẫm máu xảy ra tại một lễ hội âm nhạc ngoài trời tại Las Vegas đã khiến 58 người tử vong và ít nhất 527 người khác bị thương.
Cảnh sát Mỹ cho biết vào khoảng 22h08, tay súng Stephen Paddock từ tầng 2 khách sạn Mandalay Bay đã xả “mưa đạn” vào đám đông khoảng 22.000 người đang xem ca sĩ nhạc đồng quê Jason Aldean solo ở giữa sân khấu trong buổi hòa nhạc ngoài trời trên Las Vegas Strip.
Sau vụ thảm sát, giới chức Mỹ cho biết tay súng Paddock là một cư dân địa phương tại bang Nevada. Hắn có một căn nhà ở thành phố Mesquite, cách Las Vegas khoảng 120km về hướng đông bắc. Paddock thuê phòng tại khách sạn Mandalay Bay từ 28/9.
Bốn ngày sau vụ xả súng, Tổng thống Donald Trump đã trực tiếp đến thăm Las Vegas, gặp các nạn nhân đang điều trị tại bệnh viện, các bác sĩ tiếp xúc với lực lượng phản ứng nhanh trực tiếp tham gia công tác cứu hộ.
8. Đại hội XIX đánh dấu giai đoạn phát triển mới của Trung Quốc
Diễn ra từ 18 - 24/10/2017, Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc vạch ra tư tưởng, phương châm, sách lược cơ bản của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới, cùng tầm nhìn chiến lược đến năm 2050 với mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại và tầm ảnh hưởng dẫn đầu thế giới. Đại hội đã thông qua nghị quyết sửa đổi Điều lệ Đảng, bổ sung tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới làm nền tảng chỉ đạo con đường phát triển.
9. 50 năm thành lập, ASEAN tạo dựng vị trí trung tâm của khu vực
Năm 2017 ghi dấu mốc lịch sử 50 năm hình thành và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Từ một hiệp hội sơ khai với năm quốc gia sáng lập, ASEAN, hiện bao gồm 10 thành viên, đã vượt qua nhiều khó khăn và khác biệt để trở thành nhân tố đóng góp quan trọng cho hòa bình và thịnh vượng ở khu vực và thế giới. Đặc biệt, với việc hình thành Cộng đồng ASEAN vào tháng 12/2015, ASEAN trở thành nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới và cộng đồng kinh tế phát triển năng động nhất châu Á - Thái Bình Dương. Hiệp hội đã tạo được vị thế quan trọng mà hiếm liên kết tiểu khu vực nào có được, với các cơ chế gắn kết không chỉ trong nội bộ mà còn với hàng loạt đối tác lớn trên thế giới.
10. Chuyến công du Châu Á 12 ngày của ông Trump
Trong 12 ngày đầu tháng 11, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã có chuyến công du Châu Á quan trọng, dừng chân tại 5 quốc gia, 6 thành phố, tham dự 3 hội nghị cấp cao và gặp mặt hàng chục nhà lãnh đạo thế giới. Theo lời Tổng thống Mỹ, đó là hành trình “lịch sử” và đạt được “thành công to lớn”.
Hành trình trở về Washington của Tổng thống Trump là các thỏa thuận thương mại với các đối tác trị giá khoảng 300 tỷ USD, trong đó có hơn 250 tỷ USD từ Trung Quốc, 12 tỷ USD từ Việt Nam, cùng hàng loạt các lời hứa mua vũ khí của Mỹ từ các đồng mình lâu năm như Nhật Bản, Hàn Quốc và Philippines. Triển vọng có thêm các hợp đồng kinh tế khổng lồ đồng nghĩa với việc làm sẽ đổ về cho người Mỹ và doanh nghiệp Mỹ, đúng như những cam kết của ông Trump trong chính sách “nước Mỹ trên hết”.
Quan trọng hơn các con số nêu trên, trong 12 ngày ở Châu Á, ông Trump đã thực hiện được tất cả các mục tiêu mà ông đã đề ra: Đoàn kết thế giới chống lại đất nước Bắc Hàn có vũ khí hạt nhân; tăng cường liên minh của Mỹ và nhấn mạnh vào “thương mại song phương, công bằng và đối ứng” đối với Hoa Kỳ.
11. Tổng thống Zimbabwe bị phế truất
Sớm ngày 15/11, quân đội Zimbabwe bất ngờ chốt giữ các vị trí trọng yếu ở thủ đô và quản thúc Tổng thống Robert Mugabe, sau khi ông Mugabe sa thải phó tổng thống để dọn đường cho vợ kế nhiệm. Quân đội đàm phán với Tổng thống 93 tuổi nhằm đảm bảo một cuộc chuyển giao quyền lực không đổ máu. Sau nhiều áp lực, ông Mugabe ngày 21/11 phải chấp nhận từ chức.
Mugabe được ca ngợi là anh hùng dân tộc khi giúp Zimbabwe giành độc lập vào năm 1980. Nhưng dưới sự lãnh đạo của ông, Zimbabwe đi từ một trong những đất nước giàu có nhất châu Phi trở thành quốc gia nghèo nhất thế giới. Ông còn bị cáo buộc đàn áp những người bất đồng chính kiến và can thiệp bầu cử. Trong 37 năm cầm quyền, ông liên tiếp từ chối chỉ định người kế nhiệm, thậm chí từng tuyên bố sẽ ra tranh cử vào năm 2018 ở tuổi 94.
Sự ra đi của ông Mugabe được đánh giá là kết quả tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng cầm quyền ZANU-PF hơn là vì lợi ích của đất nước. Các chuyên gia lo ngại tân tổng thống Emmerson Mnangagwa, người từng trung thành phụng sự ông Mugabe, sẽ "đi vào vết xe cũ".
12. Triều Tiên thử hạt nhân lớn nhất từ trước đến nay
2017 chứng kiến nhiều cái "nhất" trong chương trình hạt nhân và tên lửa Triều Tiên. Ngày 3/9, nước này thử bom hạt nhân tương đương 120 kiloton, mạnh nhất trong lịch sử 6 lần thử. Ngày 29/11, Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-15, lần đầu tiên được các chuyên gia phương tây thừa nhận có thể tấn công toàn bộ lãnh thổ Mỹ. Kim Jong-un long trọng tuyên bố nước này thành cường quốc hạt nhân.
Khẩu chiến giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un bị đẩy lên cao với những đe dọa quyết liệt và liên tục. Mức độ căng thẳng gia tăng từng ngày và nghiêm trọng nhất kể từ khi chiến tranh Triều Tiên kết thúc năm 1953. Trung Quốc, đồng minh thân cận nhất với Triều Tiên, ngày càng mất đi ảnh hưởng với quốc gia láng giềng và thậm chí còn cảnh báo Bình Nhưỡng là "một quả bom nổ chậm". Mỹ và Hàn Quốc liên tục các cuộc tập trận với quân lực và khí tài đông đảo nhất, bất chấp lời kêu gọi của Nga và Trung Quốc yêu cầu các bên xuống thang.
Liên Hợp Quốc đã áp lệnh trừng phạt khắc nghiệt nhất; thậm chí Trung Quốc cũng thực thi các biện pháp siết chặt giao thương, năng lượng, nhưng trong bầu không khí nóng hiện nay, chưa có dấu hiệu khả thi nào cho giải pháp tháo gỡ khủng hoảng.
13. Công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel: Bước đi nguy hiểm của Mỹ
Quyết định ngày 6/12/2017 của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dời Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem đã khiến dư luận thế giới lo ngại. Đây được coi là bước đi nguy hiểm không chỉ đe dọa hủy hoại tiến trình hòa đàm Trung Đông, mà còn làm bùng phát làn sóng bạo lực mới giữa người Palestine và Israel, giữa cộng đồng Do Thái và Arab, đẩy Trung Đông vào giai đoạn hỗn loạn mới, đe dọa an ninh và ổn định của khu vực và thế giới.
14. Trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ
Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tiếp tục có những bước tiến mạnh mẽ trong năm 2017. Hàng loạt dự án được mở rộng với nhiều nguồn lực từ cá nhân, các tổ chức, doanh nghiệp và cả chính phủ các nước, cùng nhiều sản phẩm thuộc nhiều lĩnh vực, từ giao thông vận tải đến các loại máy móc tối ưu hóa trong y học, các ứng dụng AI trong lĩnh vực phân phối, bán lẻ, tình báo, an ninh, giám sát, nghiên cứu vũ trụ... Robot thế hệ mới có hình dáng, giọng nói, tư duy, biểu cảm như con người. Đặc biệt, Saudi Arabia chính thức cấp quyền công dân cho “cô” người máy Sophia. Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo cũng đang đặt ra những thách thức lớn cho nhân loại, đặc biệt là nguy cơ về mất an ninh và ổn định toàn cầu.
15. Venezuela chính thức vỡ nợ
Vào tối hôm 13/11, Venezuela đã không thể thanh toán khoản lãi 200 triệu USD đến hạn của hai trái phiếu chính phủ. Điều này đã thúc đẩy S&P chính thức công bố chính phủ nước này vỡ nợ, kèm theo dự đoán các khoản nợ mất khả năng thanh toán trong tương lai sẽ liên tiếp đến.
Quốc gia giàu dầu mỏ này đã chống chọi được với các khoản nợ trong thời gian dài hơn nhiều nhà đầu tư dự đoán, sau khi giá năng lượng sụt giảm vào năm 2014. Tuy nhiên, Tổng thống Nicolas Maduro cuối cùng đã thừa nhận sự thất bại vào hai tuần trước, khi thông báo rằng Caracas sẽ cần phải “tái cấp vốn và tái cơ cấu” tất cả các khoản nợ nước ngoài.
Nguồn: antt.vn
© 2024 | Thời báo ĐỨC
